وسیله‌ایست که نیروی الکتریکی را به نیروی مکانیکی تبدیل میکند، یا به زبان ساده‌تر، الکتروموتور تولیدکننده نیروی محرک همه پمپ‌هاست و کارکردی برعکس ژنراتور دارد (ژنراتور نیروی مکانیکی را به نیروی الکتریکی تبدیل میکند).
بطور کلی تقریبا تمامی الکتروموتورها با وارد کردن نیروی الکتریکی و ایجاد میدان مغناطیسی در قسمت سیم پیچ، موجب چرخش شفت میشوند (شفت همان محور اصلی الکتروموتور است که نیروی ایجاد شده را به پروانه‌ها منتقل کرده و در نهایت موجب پمپاژ سیال میشود) حال الکتروموتور هم میتواند با جریان مستقیم (DC) مانند باطری و رکتیفیر کار کنند، و هم میتوانند با برق متناوب (AC) مانند برق شهری، ژنراتور و موتوربرق نیز کار کنند.
الکتروموتور ها بسته به سایز و قدرتشان برای کاربریهای مختلفی طراحی و ساخته میشوند، اما میتوان بطور کلی گفت، مدلهای کوچکتر با ویژگی فنی متوسط را بیشتر برای مصارف صنعتی بکار میبرند و نوع‌های بزرگتر را در کاربریهایی که سطح کار به ۱۰۰مگاوات هم میرسد، مانند کشتی‌های نیروی، استفاده میکنند.
موارد استفاده از الکترو موتور ها
فَن و پروانه‌های صنعتی
پمپ‌ها و دمنده‌ها
ماشین آلات
کاربریهای خانگی
تجهیزات انرژی
دیسک درایوها
همچنین در کاربریهای خاص، مانند ترمز احیا، از الکتروموتورها برای کاربردی معکوس یعنی احیا و تولید انرژی مصرف شده نیز استفاده میکنند.
کاربردهای الکتروموتور از بکارگیری در دمنده ها، فن ها، ابزارآلات، پمپ ها گرفته تا لوازم خانگی وجود دارد. اجزایی این دستگاه نیز متنوع و مختلف است که شامل روتور، استاتور، بلبرینگ، شکاف هوایی، سیم پیچ، در کاسه، پوسته فن، منبع تغذیه میشوند که هرکدام از این اجزا وظایف مختلفی دارند که این دستگاه به بهترین شکل ممکن کار کند.
انواع الکتروموتور
الکتروموتور DC
الکتروموتور A
الکتروموتور DC
مثل اکثر موتورهای الکتریکی، موتورهای DC از یک قسمت ثابت، استاتور و یک قسمت متحرک، روتور تشکیل شدن. استاتور از یک آهنربای الکتریکی تشکیل شده. برای القاء میدان مغناطیسی از آهنربای دائمی استفاده میشه که به طور مداوم یک میدان مغناطیسی تولید میکنن. روتور در داخل استاتور قرار داره که به آن آرماتور هم میگن که تسط یک سیم پیچ پیچیده شدست. اگه سیم پیچ به منبع جریان مستقیم( باتری، آکومالاتور یا واحد ولتاژ DC) وصل بشه، یک میدان مغناطیسی ایجاد میکنه و هسته فرومغناطیسی روتور به الکترومغناطیسی تبدیل میشه. روتور که قابلیت چرخش رو داره توسط بیرینگ ها وصل شده و میتونه به شکلی بچرخه که با قطب های جذب کننده، یعنی مخالف میدان مغناطیسی با قطب شمالی آرماتور مقابل قطب جنوبی استاتور، و از طرف دیگر دور بزنه.
برای تنظیم دائم روتور در حرکت چرخشی، باید تراز مغناطیسی دوباره و دوباره معکوس بشه. این کار با تغییر جهت فعلی جریان در سیم پیچ حاصل میشه. الکتروموتور برای این منظور اصطلاحا به کموتاتور یا کمکی احتیاج داره. دو اتصال تغذیه به کموتاتور متصل شده و وظیفه معکوس قطبی را بر عهده میگیرن و در حین تغییر نیروهای جذب و دافع اطمینان میدن که آرماتور یا روتور همچنان به چرخش خود ادامه میدن. الکتروموتور DC عمدتا در کاربری هایی با رده بندی قدرت کم و دقت بالا استفاده میشن. اینها شامل تجهیزاتی مثل بالابر، آسانسور یا وسایل نقلیه برقی است.
الکتروموتور AC
به جای جریان مستقیم، یک موتور AC نیاز به جریان متناوب سه فاز داره. تو موتورهای آسنکرون، روتور به روتور قفسه سنجابی معروف است. استاتور شامل سیم پیچی که برای هر مرحله از جریان سه فاز 120 درجه مثلثی جبران میشه. این سیم پیچ ها با اتصال به جریان سه فاز، یک میدان مغناطیسی ایجاد میکنن که در ریتم فرکانس خط زمانی جبران میشن. روتور به علت القای الکترومغناطیسی این میدان، می چرخه. تو این روش دیگه نیازی به کموتاتور مانند موتور DC نیست. الکتروموتور آسنکرون همچنین به عنوان موتورهای القایی شناخته میشه، زیرا اون ها فقط از طریق ولتاژ القایی الکترومغناطیسی کار میکنن. اونها به صورت ناهمزمان عمل میکنن چون سرعت محیطی روتور القایی الکترومغناطیسی هیچوقت به سرعت چرخش میدان مغناطیسی( میدان چرخش) نمیرسن.